Voor financiële ontwikkeling

Belasting

Rijk worden met kortingen en toeslagen

Rijk worden met kortingen en toeslagen

Je hoort wel eens mensen zeggen dat je in Nederland wel gek zou zijn om extra te willen werken. Dat werken niet loont. Dat iemand in de bijstand rijker is dan als je zou werken met een modaal loon. Nu wil ik dit ook wel wat beter weten. Ik wil namelijk ook wel lekker een paar toeslagen en extra kortingen krijgen. Kan je rijk worden met kortingen en toeslagen of is dat een fabeltje?

Niet iedereen heeft recht op alle toeslagen. Vaak zijn er voorwaarden waar je aan moet voldoen. Simpel gezegd krijg je geen kinderbijslag als je geen kinderen hebt. Ditzelfde geldt voor kortingen zoals de arbeidskorting. Die krijg je niet als je niet werkt.

Even een experiment: wat als ik nou tot op de cent het salaris en situatie mag bepalen (of uitkering)? Wat zou dan – supercalculerend natuurlijk – een optimum zijn? Hiervoor moet ik onderzoeken wat er mogelijk is.

Optimale kortingen en toeslagen

We kunnen verschillende optima definiëren. Hiervoor hebben we twee voorbeeldhuishoudens.

Maria, 40 jaar, een alleenstaande moeder met twee kinderen van 12 en 14 jaar. Maria leeft van een uitkering en huurt een sociale woning in een gezellige volksbuurt. Het leven is al duur genoeg, ze maakt maximaal gebruik op alles waar ze in haar situatie recht op heeft. Ze is getrouwd geweest, maar ontvangt vanwege de zeer slechte financiële situatie van haar ex-partner geen alimentatie.

Henk en Ingrid. Ze zijn kinderloos, rond de 50, wonen in een prachtige, kapitale woonboerderij met inmiddels flinke overwaarde en werken allebei inmiddels parttime. Samen hebben ze best wat vermogen. Ze zijn nogal principieel en willen zo weinig mogelijk belasting betalen, het liefst geen.

Voordat we daarnaar gaan kijken moet me even iets van het hart. Zelf wil ik helemaal niet naar dit soort constructies toe. Ik wil niet profiteren van de arbeid van anderen als ik zelf kan werken. Wat mijn oma genoemd zou hebben: luizenbossen. Ik ben ook niet maximaal calculerend om maar zo weinig mogelijk belasting te betalen. Deze oefening is om een beetje een gevoel te krijgen bij hoe het geld in Nederland wordt verdeeld. En wat de kortingen en toeslagen daarin betekenen.

De namen en situaties die ik gebruik zijn geheel gefingeerd. Uit de dikke duim. Niet op echte gevallen berustend. Uit de fantasie ontsproten.

Ik neem verder geen constructies mee die er mogelijk zijn als je zelfstandige bent als ZZP-er of als je een BV hebt. Box 2 optimalisatie komt hier dus niet voor. Ik heb begrepen dat er dan een heel nieuwe wereld aan optimalisaties opengaat…

Rijk worden met toeslagen

Dit zijn de toeslagen waar je recht op hebt vanuit het rijk:

  • Zorgtoeslag
  • Huurtoeslag
  • Kinderopvangtoeslag
  • Kindgebonden budget
ZorgtoeslagHuurKinderopvangKindgebonden budget
ink. 1p€ 30.481VariabelVariabelVariabel
ink. 2p€ 38.945VariabelVariabelVariabel
ver. 1p€ 116.613€ 30.846Variabel€ 116.613
ver. 2p€ 147.459€ 61.692Variabel€ 147.459
Maximum inkomen en vermogen voor toeslagen

Voor inkomen geldt je brutoloon. Voor vermogen geldt hetzelfde als bij de belastingaangifte. Groene beleggingen vallen hier wel onder, hoewel ze voor de vermogensbelasting niet meetellen.

Henk en Ingrid hebben geen recht op toeslagen, ze verdienen te veel en hebben geen kinderen.

Maria zit in de bijstand maar heeft een heel dure sociale huurwoning van € 737 per maand (max voor huursubsidie). Ze ontvangt € 15.829 bruto per jaar aan bijstand. Ze heeft een bescheiden vermogen van € 12.450.

Kinderbijslag: € 316,41 per kind per kwartaal = € 210,94 per maand
Huurtoeslag: € 350 per maand
Kindgebonden budget: € 488 per maand
Zorgtoeslag: € 104 per maand
Totaal: € 1152,94 per maand

Maria krijgt € 1152,94 per maand aan kinderbijslag en toeslagen.

Ze krijgt geen kinderopvangtoeslag aangezien ze niet werkt of studeert en thuis haar kinderen kan opvangen.

Rijk worden met kortingen

Dit zijn de heffingskortingen waar je recht op hebt vanuit het rijk:

  • Algemene heffingskorting
  • Inkomensafhankelijke combinatiekorting
  • Ouderenkorting
  • Alleenstaandeouderenkorting
  • Jonggehandicaptenkorting
  • Levensloopverlofkorting
  • Korting groene beleggingen
  • Arbeidskorting

Maria heeft recht op de algemene heffingskorting van € 2.711.

Henk en Ingrid hebben maximaal ingelegd in groene beleggingen: € 118.954. Ze hebben een lange tijd zeer goed verdiend, maar zijn nu een stuk minder gaan verdienen omdat ze beide wat meer van het leven willen genieten. Nu verdienen ze beide € 20.711 per jaar. Ze hebben recht op de volgende kortingen:

Algemene heffingskorting van € 2.711 per persoon.
Korting groene beleggingen (box 3) van € 832,68.
Arbeidskorting van € 3.388 per persoon.

Rijk worden met aftrekposten

Aftrekposten kunnen ook helpen bij het aantrekkelijker maken van de belastingaangifte.

  • Hypotheekrenteaftrek
  • Persoonsgebonden aftrek
  • Reiskosten openbaar vervoer
  • Lijfrenten

Maria, Henk en Ingrid hebben geen recht op een van deze aftrekposten. Hoewel Henk en Ingrid een eigen huis met hypotheek hebben, hebben ze een ander trucje uitgehaald om minder belasting te betalen. Ze hebben de hypotheek namelijk verplaatst naar box 3.

Laten we nu eens kijken naar de twee gezinnen om te kijken hoe het complete plaatje er uitziet.

Wordt Maria rijk?

Maria ontvangt per jaar € 15.829 bruto aan bijstand. Ze betaalt daarover € 5.912 belasting, maar krijgt de algemene heffingskorting van € 2.711 weer terug. Dit levert haar een netto inkomen van € 12.628 per jaar op, dat is € 1025,33 per maand.

Daar bovenop krijgt ze haar toeslagen. Haar kinderbijslag, huurtoeslag, kindgebonden budget en zorgtoeslag leveren haar € 1152,94 per maand extra op. Dit brengt haar op een totaal van € 2205,27 per maand.

Ze heeft nog een kleine spaarpot van € 12.450 die ze mee heeft gekregen vanuit haar vorige relatie. Ze belegt een beetje in indexfondsen (€ 5.000) dus haalt daar een extra rendement van 5% uit van ongeveer € 250 per jaar. Daarvan gaan ze elk jaar een weekendje weg samen met andere familieleden.

Natuurlijk zijn de kosten voor Maria ook hoog. Een dure maar ruime woning van meer dan € 700 per maand, twee puberende kinderen, en alle verzekeringen die daar bij horen. Ga er maar aanstaan! Ze kan gelukkig via de gemeente waar ze woont ook meedoen aan allerlei activiteiten met korting. Al met al komt ze precies uit elke maand, ze leven zuinig maar hebben niet het gevoel iets tekort te komen. Het leven is geen vetpot, maar ze zijn wel gelukkig.

Worden Henk en Ingrid rijk?

Henk verdient € 20.711 per jaar, net zoals Ingrid. Ze betalen daarover 2 x € 7.735 belasting, maar krijgen de algemene heffingskorting van 2 x € 2.711 en arbeidskorting van 2 x € 3.388 daarvan terug. Dit levert hen een netto jaarinkomen op van € 38.150. Dat is € 3179,17 per maand.

Daar bovenop krijgen ze geen toeslagen, maar ondanks dat ze best wat vermogen hebben, zijn de kosten laag.

Ze hebben hun vorige woning geheel afgelost. Voor de nieuwe woning hebben ze een aflossingsvrije hypotheek afgesloten van 4 ton. Aangezien deze niet verplicht wordt afgelost, valt deze niet in box 1 maar in box 3. Ze hebben dan geen recht op hypotheekrenteaftrek, maar mogen deze schuld wel verrekenen met ander vermogen.

Vermogen Henk en Ingrid

Waarde woning: € 1.090.000
Aflossingsvrije hypotheek in box 3 van € 400.000
Groene beleggingen: € 118.954
Gewone beleggingen: € 531.082

Henk en Ingrid hebben, naast de waarde van hun woning, een zeer royaal bedrag van € 650.036 aan vermogen. Hiervan hebben ze het grootste gedeelte in beleggingen gestopt (6 ton), wat hen een samengesteld rendement oplevert van 5% = € 30.000 per jaar.

Op de woning betalen ze een hoog bedrag aan eigenwoningforfait van € 6.540 per jaar. De lening in box 3 hebben ze afgesloten tegen een rente van 2,5%, wat ze € 10.000 per jaar kost. Plus het eigenwoningforfait betalen ze dus € 16.540 per jaar.

Maar hoeveel zouden ze betalen aan belasting in box 3? Dat zou best flink wat zijn, zou je zeggen. Ze betalen – tromgeroffel – € 0. Een vermogen van € 1.340.036 als je de woning meetelt, een extra inkomen van € 16.540 per jaar, en geen cent belasting in box 3. Ongelooflijk

Dat zit zo: De beleggingen die ze hebben zijn opgebouwd uit de algemene vrijstelling in box 3 van € 61.692, € 400.000 die ze kunnen verrekenen met de box 3 hypotheek, en € 69.390 waar ze uiteindelijk € 832,68 belasting over moeten betalen. Maar aangezien de groene beleggingen van € 118.954 een aftrekpost in box 3 opleveren van óók € 832,68, betalen ze uiteindelijk niets.

Mooi hè, ze werken parttime en hebben samen een netto maandinkomen van € 4.557,50. En hebben heel veel vermogen. Mede dankzij de mooie kortingen en een slimme truc.

Rijk worden met kortingen en toeslagen

Deze twee voorbeelden geven aan dat je door slimmigheid en maximaal gebruik maken van bestaande regelingen best ver kan komen. Dit zijn extreme situaties, in werkelijkheid zie je dit zelden. De meesten verdienen een modaal inkomen, betalen al snel belasting over van alles en nog wat, krijgen misschien wat hypotheekrenteaftrek over hun te dure huis maar dat is het dan ook wel. Of je zit in de bijstand en weet de weg niet zo goed door het woud aan regelingen waardoor je echt geen cent te makken hebt.

Ik heb hier twee gevallen beschreven waar niet of weinig gewerkt wordt. Vermogend en minder vermogend. Extreme situaties. Het geeft mij vooral aan dat het loont om je bewust te zijn van de regelingen en mogelijkheden en daar ook gebruik van te maken. Of dat “juist” of ethisch is laat ik aan de lezer.

  1. R

    Mooi stuk, doe toch iets verkeerd. Mijn vermogen is ongeveer hetzelfde…
    Alleen heb ik geen eigen huis (meer). Heb wel 50K in een groen deposito.
    Werk straks niet meer; maar wel een bruto uitkering van 15K per jaar.
    Ben bang dat ik toch elk jaar flink wat VRB moet betalen.

    • Reactie door auteur

      Hier dezelfde situatie van het VRH betalen. Wij hebben dan wel een eigen huis, maar die zit vooralsnog in box 1. Onze bankspaarhypotheek laat ook niet anders toe. Mooi dat je al aardig wat vermogen hebt opgebouwd, R. Daar zijn wij nog niet, maar we zijn hard bezig.
      In het voorbeeld wat ik geef wordt er feitelijk belegd met een goedkope hypothecaire lening. Of je met geleend geld wil beleggen is dan de vraag. Het kan wel net die hefboom geven die je nodig hebt om minder of niet te kunnen werken. Dus stellen dat je verkeerd bezig bent zou ik niet willen zeggen! Er zullen maar weinigen zo calculerend zijn als in deze voorbeelden.

  2. Erg leuk dat je dit hebt uitgezocht én opgeschreven. Hier in huize Stella Is Zuinig zijn we een beetje als Henk en Ingrid (maar met een andere politieke voorkeur ;-)! ) begin 50 en kindervrij. We werken nog wel beiden fulltime en verdienen teveel voor toeslagen. We komen wel voor wat kortingen in aanmerkingen, maar heel veel weet ik er niet vanaf. We hebben een boekhouder en die zorgt voor de administratie van Georg, mijn aangifte doet hij sinds we negen jaar geleden getrouwd zijn ook. Ik vind luizenbossen een prachtig woord en wij doen daar ook niet aan!!

    • Reactie door auteur

      Jullie hebben sowieso de algemene heffingskorting en de arbeidskorting. Een boekhouder is wel heel erg makkelijk, dan hoef je het alleen te controleren. Als ik ooit een eigen zaak zou hebben zou ik mezelf ook laten adviseren door een boekhouder / belastingadviseur.
      Henk en Ingrid kwam als eerste bij me op. Enige relatie met politiek is geheel toevallig! :)

  3. Mooie uiteenzetting van de mogelijkheden binnen het belasting- en toeslagenstelsel in Nederland. Ik ben toch wel verbaasd dat het maandinkomen van Maria zo hoog uit komt met alle toeslagen.

    Al met al ben ik zeker met je eens dat werken loont. Zeker als je op jonge leeftijd al begint met het slim investeren van je geld.

    • Reactie door auteur

      Een van de dilemma’s is dus dat dat niet altijd geldt. Ik heb hier geen voorbeeldberekening gegeven van iemand die minimumloon verdient, allerlei toeslagen krijgt, en daarna promotie aangeboden krijgt waardoor er netto minder in plaats van meer wordt verdiend…
      Werken moet, mijn inziens, altijd lonen. Hoewel ik alle “kortingsafbouw” en “glijdende schalen” een gruwel vind, zou het vervangen van de harde inkomensgrenzen door afbouw al helpen.
      Maar als je het kan missen en geen toeslagen meer ontvangt? Investeren is inderdaad het allerbeste wat je kan doen op de lange termijn!

  4. Ik ben heel slim in mijn eigen vakgebied, maar als ik dit soort blogs lees duizelt het me weer. Iedere uitklokken blog ben ik weer noest wat termen aan het googelen, dus lekker bezig!

  5. ilse

    zijn natuurlijk extremen, maar toch even kleine nuancering: 30000 euro is geen kleine spaarpot. en belangrijker, omdat het geen kleine spaarpot is, heeft Maria geen recht op bijstand. zij moet eerst haar spaarpot verplicht opeten.
    https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bijstand/vraag-en-antwoord/wanneer-heb-ik-recht-op-bijstand

    • Reactie door auteur

      Potverdikkie, je hebt gelijk. Ze mag maar een spaarpot van maximaal € 12.450 hebben. Dat verandert het verhaal wel iets, maar niet heel veel.
      Dank je wel voor de nuancering Ilse, ik ga het meteen aanpassen!
      En natuurlijk is € 30.000 geen kleine pot. Het is heel veel geld waar je met gemak een jaar van kan leven.

  6. Leesgraag

    Henk en Ingrid betalen dan lekker weinig belasting, maar moeten dus over 400k rente aan de bank betalen. Dat lijkt me dan weer een stuk minder fijn.

    • Reactie door auteur

      Ze betalen 2,5% rente om gemiddeld 5% rendement te behalen, en een vermogen van 400k meer aan te houden zonder belasting.
      Dit werkt uiteraard het beste als de hypotheek relatief laag is ten opzichte van de woning, anders wordt het al weer interessanter om naar box 1 te gaan vanwege hypotheekrenteaftrek.
      Uiteindelijk is wat er onder de streep staat hetgeen wat deze calculerende burgers belangrijk vinden.

  7. Interessant artikel, al had ik eigenlijk verwacht dat je zou kijken naar wat bijvoorbeeld voor Maria het gunstigste aantal uren zou zijn om te werken qua inkomen!

    • Reactie door auteur

      Als je kijkt naar euro per uur, dan is geen betaalde baan het best.
      Maar als je van een werkende alleenstaande ouder uitgaat dan wordt de berekening iets ingewikkelder. Dan zou je dit eigenlijk willen zien in een grafiek. Wel een leuk idee om eens naar te kijken op die manier.

  8. Mooie berekening Uitklokken! Hierbij toon je inderdaad weer aan dat het goed is om je te verdiepen in deze materie. Het kan behoorlijk lonen!

  9. CK

    Een extra inkomen van € 16540 voor Henk en Ingrid. Volgens mij hebben ze een netto inkomen van netto €3179 en daar moeten nog kosten voor huis en hypotheek vanaf . Houden ze netto € 1801 per maand van over. Met een huis van ruim een miljoen loopt ook het onderhoud flink op. 1% is niet ongebruikelijk.
    Daarnaast nemen ze een groot risico. Feitelijk beleggen ze met hun hypotheek. Houden ze weliswaar 2,5% aan over wat hen netto €10.000 oplevert in goede tijden. Maar zakt de beurs flink of stijgt de inflatie dan gaan ze flink het schip in. Niet echt een aanrader beleggen met geleend geld.

    • Reactie door auteur

      De kosten van huis en hypotheek had ik al afgetrokken van de beleggingswinst.
      Ik had inderdaad de onderhoudskosten niet meegerekend, maar ik heb ook niet de (nog steeds gedeeltelijk geldende) wet Hillen niet meegerekend.
      Dat ze een risico nemen ben ik met je eens. Ze beleggen met geleend geld. Maar ik had al wat conservatief gerekend met 5%, het zal eerder in de buurt van de 7% liggen, historisch gezien. Dat verandert niet dat ze risico lopen als bijvoorbeeld de rente stijgt tegelijkertijd met een dalend rendement.
      Het is trouwens best een normale gang van zaken om met geleend geld in vastgoed te investeren = zakelijke hypotheek. Ik ben het met je eens dat het echt een risico is wat je goed moet managen.
      Ze hebben echter nog steeds een groot vermogen dat ze in de loop van de tijd kunnen aanspreken. Ik denk niet dat het zielepietjes zijn :)

Geef een reactie