Voor financiële ontwikkeling

Ongecategoriseerd

Bitcoin: een munt met twee gezichten

Bitcoin: een munt met twee gezichten

Heel lang geleden deed ik mee aan het minen van bitcoins. Toen was het nieuw, spannend en onschuldig. Inmiddels ben ik geen fan meer van bitcoins. Ik vind bitcoin namelijk in toenemende mate een munt met twee gezichten.

Ik hou van spreiden, en heb dan ook graag verschillende beleggingen in mijn portfolio. Over bitcoin als belegging heb ik echter gemengde gevoelens. Lees hier waarom!

Wat is bitcoin?

De begindagen van de bitcoin zijn mysterieus. Er is een paper geschreven door Satoshi Nakamoto. De Nederlandse vertaling van dit paper is beschikbaar bij Stichting Bitcoin. Het mysterie is niet hoe bitcoin technisch werkt (dat staat uitgebreid beschreven in het paper), maar de vraag wie Satoshi Nakamoto nou is. Er is een mooi filmpje gemaakt door Barely Sociable over deze vraag. Leuk en boeiend om te kijken!

Wat is bitcoin conceptueel gezien?

Ach, hier is al zoveel over geschreven. De Wikipedia-pagina is vrij compleet, en de eerder genoemde Stichting Bitcoin heeft ook een mooie Nederlandse omschrijving:

Bitcoin is een gedecentraliseerd netwerk zonder centrale autoriteit dat functioneert met virtuele tokens, de zogeheten bitcoins. In 2008 heeft een cryptografie-expert dit systeem bedacht dat het mogelijk maakt om bitcoins naar elkaar te versturen via het internet. Het systeem is zo gemaakt dat je geen kopieën van je bitcoins kan maken om het twee keer uit te geven. Dit wordt ook wel de Blockchain genoemd. Hierdoor kan je bitcoins betrouwbaar, redelijk snel en makkelijk naar de andere kant van de wereld sturen zonder (of voor relatief weinig) transactiekosten.

Stichting Bitcoin, Veel gestelde vragen

De belangrijkste twee concepten zijn wat mij betreft het decentrale karakter en dat het werkt op basis van cryptografie.

Decentraal

Dat bitcoin decentraal is, betekent dat er niet één plek is waar jouw bitcoin portemonnee staat. In principe staat deze op vrijwel alle computers die meedoen op het bitcoin netwerk. Daardoor kunnen anderen controleren of je nog voldoende saldo hebt, zonder tussenkomst van een authoriteit zoals een bank.

Doordat het hele netwerk hiermee bekend is, ontstaat er een soort van vertrouwen dat je hebt met het netwerk als geheel, in plaats van een enkele tegenpartij zoals een bank. Er is dus niemand de “baas” in het bitcoin netwerk. Jouw portemonnee staat alleen bekend als nummer, dus je bent ook niet identificeerbaar.

Cryptografie

Het bitcoin netwerk kan natuurlijk ook wijzigingen aan. Je moet namelijk een bedrag kunnen overmaken. De blockchain, de basis van bitcoin, zorgt daarvoor. Het is letterlijk een digitale ketting van “blokken”. Een blok bestaat uit meerdere transacties die in het netwerk klaar hebben gestaan, en dan zijn afgesloten met een soort van timer. Bitcoin is namelijk zo ingesteld, dat de transacties pas definitief zijn als er een blok is toegevoegd aan de ketting.

Hier komt cryptografie om de hoek kijken. Het komt er kort gezegt op neer dat een blok wordt toegevoegd als er een bepaalde som wordt opgelost door het netwerk. Aangezien dit ongeveer elke 10 minuten moet gebeuren, wordt de som twee keer zo moeilijk als er twee keer zoveel rekenkracht wordt gebruikt. Anders zou de som te snel worden opgelost. Dit zijn cryptografische sommen. Als je hier meer over wil weten, schroom niet om het Wikipedia artikel of andere bronnen te lezen.

Bitcoin en blockchain

Ik ben zelf technisch onderlegd, en heb zelfs een keer een blockchain variant gemaakt in een workshop van IBM. Blockchain is de technische implementatie van bitcoin. Hoe het geprogrammeerd is, bij wijze van spreke. Deze technologie is zo interessant, dat het zijn eigen leven is gaan leiden. Alle andere cryptomunten (zogenaamde altcoins) die er beschikbaar zijn hebben een eigen variant of kopie van dezelfde technologie gebruikt. Voorbeelden zijn Ethereum en Ripple.

Blockchain kan ook op andere manieren worden ingezet. Je hebt varianten waar er wél een soort van baas is, dit kan voor bedrijven interessant zijn die de controle willen houden. Of je hebt een variant waar je een extra sleutel kan gebruiken om extra gegevens te achterhalen, zoals jouw identiteit. In het geval van bitcoin is die altijd verborgen.

Voor de blockchain zie ik nog wel toekomst. Het is een stuk gereedschap dat wij als IT’ers weer kunnen gebruiken in zeer specifieke gevallen. Altijd handig!

De schaduwzijde

Bitcoin heeft ook een schaduwzijde. Een zijde die naar mijn mening door bitcoinbeleggers te makkelijk wordt genegeerd of gebagatelliseerd.

Bitcoin is onbruikbaar als dagelijks betaalmiddel

Oh, ironie, een virtuele munt die niet kan worden gebruikt in het dagelijkse betalingsverkeer. Zoals hierboven al staat beschreven wordt er ongeveel elke 10 minuten een blok aan de ketting toegevoegd. Pas dán is de transactie compleet. Zie je het al voor je, je betaalt met bitcoin in de supermarkt en moet bij het pinnen 10 minuten wachten voordat er “betaling akkoord” staat? Dat is een onvoorstelbare situatie in een tijd waarin betalen al maar sneller moet.

De oorspronkelijke hosannaverhalen van kwijlende anarchisten ten spijt: dit maakt de bitcoin echt een stuk minder interessant dan bijvoorbeeld cash in het dagelijkse afrekenen. Het is nog wel bruikbaar als je meer dan 10 minuten kan wachten, bijvoorbeeld bestellingen op internet. Maar het is geen volwaardig alternatief voor het huidige betalingssysteem.

De anonimiteit speelt criminelen in de kaart

Is je computer gehackt of word je digitaal gechanteerd? De kans is tegenwoordig bijna 100% dat de cybercriminelen Bitcoin of een andere anonieme cryptovaluta vragen.

Ook in witwaszaken wordt er nog wel eens gewerkt met anonieme cryptovaluta. Daar worden door criminelen bijvoorbeeld diensten van bitcoinmixers ingezet. Deze dienstverleners verstoren het digitale papierspoor dat bitcoins achterlaten door de internetmunt in een soort grabbelton om te wisselen voor willekeurige andere bitcoins. Zo kunnen rechercheurs een bitcoin niet meer herleiden tot een criminele activiteit.

Het is onzin om te stellen dat bitcoin vooral door criminelen wordt gebruikt, daar is geen bewijs voor. Er zijn wel onderzoeken geweest waaruit komt dat cash nog steeds het meest wordt gebruikt door criminelen. De cybercriminelen maken echter wél veelvuldig gebruik van bitcoin. En het percentage cybercriminaliteit groeit. Dat zal dus niet de goede kant op gaan: er zullen relatief steeds meer criminelen onder de gebruikers zitten.

Het is allemaal vrij wazig en maakt het lastig om de criminelen te pakken te krijgen. Dit vind ik echt een ding, ik weiger mee te doen aan een systeem dat cybercriminelen zo faciliteert.

De milieuimpact is enorm

De benodigde hoeveelheid energie om Bitcoin in de lucht te houden is overweldigend. Bitcoin, iets waar de meeste mensen nooit in hun leven ook maar iets mee te maken hebben, gebruikt meer energie dan een land als Zwitserland. Als je aan de ene kant wel naar de esg rating van een aandeel kijkt maar ook bitcoin koopt, dat vind ik dat vreemd. Als je je realiseert dat we met pijn en moeite, en met enorme kosten, Nederland duurzamer willen maken, stop dan met bitcoin! Er zijn cryptovaluta die wat energiezuiniger zijn, maar bitcoin spant echt de kroon op energieverbruik.

Je kan hier tegenin brengen dat er nogal wat andere waardeloze energieslurpers zijn in de wereld. Maar daar maken we ook echt gebruik van. Bitcoins zijn voor een kleine meerderheid, en daarom loopt een vergelijking snel scheef.

Bitcoin vertegenwoordigt… niks

Wat ik een van de grootste fundamentele problemen met bitcoin vind, is dat er geen onderpand is. Geen waarde achter de munt. Het is wat de gek ervoor geeft. Een aandeel representeert een bedrijf, maar de bitcoin niets. Over de euro kun je je ook afvragen wat er achter zit, maar daar heb ik meer vertrouwen in. Waarom? Omdat ik mijn geld in Euro’s krijg, mijn geld in Euro’s uitgeef, en er een depositogarantiesysteem is dat Euro’s veiligstelt. Een bicoin is een digitaal ding zonder dat er een partij garant voor staat.

Bitcoin is de munt met twee gezichten

Aan de ene kant vind ik bitcoin fantastisch. Of meer precies: de blockchain technologie die er onder zit. Dit is voor mij als IT’er echt een superboeiende tool die ik in kan zetten als er decentraal vertrouwen tussen systemen of gebruikers moet worden gebouwd. Echt superboeiend!

Aan de andere kant zie ik niet zoveel in cryptovaluta als alternatief voor het huidige monetaire systeem. Daar valt genoeg op af te dingen, echt waar. Maar het hebben van een democratisch gekozen regering die garant staat vind ik wel zo prettig.

Er zitten nog wat schaduwkanten aan bitcoin waardoor ik er verre van blijf. De mileuimpact is voor mij de grootste. Nee, dan hou ik liever het huidige digitale betaalsysteem dat 10 keer efficiënter met energie omgaat.

Ter nuancering: ik ben niet persé tegen cryptovaluta, zolang de bovenstaande negatieve punten maar worden geadresseerd. Het gaat sowieso een interessante periode worden met de serieuze cryptomunt initiatieven die er tegenwoordig zijn, zoals de Libra. Dan gaan we zien of de twee gezichten van bitcoin in de andere munt terug gaan zien.

Hoe kijk jij tegen de Bitcoin aan?

  1. Mooie uiteenzetting! Ik denk dat bitcoin inderdaad beperkt geschikt is als betaalmiddel (bijvoorbeeld voor landen met een nog onbetrouwbaarderee valuta of voor vluchtelingen) ; als beleggingsobject is het totaal ongeschikt. De toekomst van block chains zit denk ik meer in het vastleggen van contracten, erfenissen, ceetificering van diploma’s etc.

Geef een reactie