Uitklokken is een bierliefhebber. Dan heb ik het over bier in alle smaken, soorten en maten. Af en toe heb ik nog wel zin in een lekker pilsje. Laatst viel me echter iets op: de oorspronkelijke ingrediënten van pils lijken steeds vaker te worden vervangen door goedkopere. Ligt het nou aan mij, of is er echt een teloorgang van pils aan de gang? Tijd voor een “Eerlijk en traditioneel pils award”!
Toegegeven, heel vroeger lette ik veel minder op wat er in mijn bier zat. Als ik het maar lekker vond. Tegenwoordig let ik er meer op. De biersnobfase ben ik inmiddels voorbij. Ik ben wel meer gaan letten op ambacht, oorsprong en traditie. Ik had ooit het idee een webwinkel te starten in bier, maar ik denk dat ik het maar bij drinken houd.
Bij het doorspitten van de lijst heb ik alleen vrij verkrijgbaar pils genoteerd. Ik dacht dat ik wel redelijk wist wat nou een pils is, maar dat werd me niet altijd even duidelijk. Zonder alles te weten van het brouwproces van de desbetreffende brouwers en de vindbaarheid van de ingrediënten heb ik naar eer en geweten bepaald of iets nou is wat ik een pils vind of niet.
Wat is pils?
Volgens de Nederlandse warenwet moet pils als extra voorwaarden voor bier lichtgekleurd zijn en een bepaald stamwortgehalte (dichtheid) hebben. Een zwaar bier of een light bier vallen hier dus buiten. Hier kan nog steeds veel onder vallen wat ik niet als pils beschouw, dus de warenwet is wat mij betreft niet genoeg.
De aanduiding pils of iedere andere aanduiding waarvan het woord pils een grondbestanddeel vormt, mag uitsluitend worden gebezigd voor lichtgekleurde bieren met een extractgehalte van de stamwort van 11 tot 13,5%.
Artikel 7f Warenwetbesluit Gereserveerde aanduidingen
In elk geval moet het ook gaan om een lager bier. Een ondergistend bier. Dit is vooral praktisch van aard: de lagere temperaturen die nodig zijn voor de vergisting van een pils leiden tot een gist dat ook op lage temperaturen werkt. En dat zijn gisten die vooral naar de bodem van de vatten daalt en actief is.
Eerlijk en traditioneel pils
Het volgende is niet praktisch of wetmatig van aard maar mijn persoonlijke mening. In het geval van pils let ik er op of het de juiste ingrediënten bevat: Water, gerstemout, hop en gist. Meer niet. In Duitsland staat deze basis bekend als het Reinheitsgebot. Wat mij betreft moet pils hier (weer) aan voldoen. Ook bij het Reinheitsgebot mag er gesmokkeld worden, helaas… Bijvoorbeeld door het gebruik van hopextract. Het Reinheitsgebot is trouwens een stuk ouder dan pils, wat pas in de 19e eeuw voor het eerst werd gebrouwen.
Er zijn een paar modificaties die ik prima vind: ontkalken van water en filtering. Heel eerlijk gezegd heb ik ook liever niet dat dit gebeurt. De hardheid van het water kan een mooie onderscheidende factor zijn tussen verschillende brouwerijen. En als je eenmaal ongefilterd pils hebt geproefd vraag je je af waarom al die smaak wordt weggefilterd (antwoord: helder bier verkoopt beter). Ook vind ik de toevoeging van gerst (bovenop gerstemout) acceptabel. Er is verder nog genoeg variatie mogelijk door de gebruikte gerst (andere granen maakt het voor mij geen pils meer), de branding van de pilsmout zolang het maar enigszins bleek blijft (de enige toegestane kleurstof is gebrande mout), de hoeveelheid en soorten hop (Hellertau, Saaz, maar hier zit geen harde eis in) en de gebruikte gist. Maar het belangrijkste moet overeind blijven: eerlijk zonder shortcuts gebrouwen bier.
De grootste moderne pilszondes vind ik dan ook:
- Vervanging van hop door hopextract
- Toevoeging van suikers, mais of rijst.
Laat ik eens kijken wat er in Nederland te vinden is in de vijf grootste supermarktketens.
Ingrediënten pils
Merk | Ingrediënten | Vreemde toevoegingen | Hopextract |
---|---|---|---|
Grolsch | Water, gerstemout, hop | Nee | Nee |
Hertog Jan | Water, gerstemout, mais, gerst, hop | Mais | Nee |
Heineken | Water, gerstemout, hopextract | Nee | Ja |
Veltins | Water, gerstemout, hop | Nee | Nee |
Brouwers | Water, gerstemout, glucosestroop, hopextract | Glucosestroop | Ja |
Jupiler | Water, gerstemout, mais, hop | Mais | Nee |
Amstel | Water, gerstemout, hop, hopextract | Nee | Half? |
Lander Brau | Water, gerstemout, hopextract | Nee | Ja |
Brand | Water, gerstemout, hop, hopextract | Nee | Half? |
Warsteiner | Water, gerstemout, hop, hopextract | Nee | Ja |
Bavaria | Water, gerstemout, hop, hopextract | Nee | Half? |
Dommelsch | Water, gerstemout, mais, gerst, hop | Mais | Nee |
Gulpener Chateau neubourg | Water, gerstemout, hop | Nee | Nee |
Gulpener Ur-pilsner | Water, gerstemout, hop | Nee | Nee |
Gulpener | Water, gerstemout, hop | Nee | Nee |
Alfa | Water, gerstemout, hop | Nee | Nee |
San Miguel | Water, gerstemout, mais, hop | Mais | Nee |
Jopen | Water, gerst, hop, gist | Nee | Nee |
Mongozo | Water, gerstemout, rijst, gist, hop | Rijst | Nee |
De Klok | Water, gerstemout, glucosestroop, hop | Glucosestroop | Nee |
Pitt Bier | Water, gerstemout, ongemoute granen, hopextract | Ongemoute granen? | Ja |
Dors | Water, gerstemout, glucosestroop, hopextract, kleurstof: karamel, aroma | Glucosestroop, kleurstof, aroma | Ja |
Krombacher | Water, gerstemout, hop, hopextract | Nee | Half? |
Vedett | Water, gerstemout, rijst, hop | Rijst | Nee |
Karpackie | Water, gerstemout, gerst, hop, hopextract | Nee | Half? |
Smaakt | Water, gerstemout, hop, gist | Nee | Nee |
Brewdog | Water, gerstemout, hop, brood, gist | Brood | Nee |
Schulten Bräu | Water, gerstemout, maltose, hopextract | Maltose | Ja |
Export | Water, gerstemout, maltose, hopextract | Maltose | Ja |
Holger | Water, gerstemout, mais, hop | Mais | Nee |
Schutters | Water, gerstemout, mais, hop | Mais | Nee |
Holtland | Water, gerstemout, mais, hop | Mais | Nee |
Hollandia | Water, gerstemout, maltose, hopextract | Maltose | Ja |
Perlenbacher | ? | ||
Argus | Water, gerstemout, hopextract | Nee | Ja |
Kordaat | Water, gerstemout, glucosestroop, hopextract | Glucosestroop | Ja |
Verkrijgbaarheid pils
Merk | Supermarkten top 5 |
---|---|
Grolsch | AH, Jumbo, Spar, Lidl |
Hertog Jan | AH, Jumbo, Aldi, Spar, Lidl |
Heineken | AH, Jumbo, Aldi, Spar, Lidl |
Veltins | AH, Jumbo, Lidl |
Brouwers | AH |
Jupiler | AH, Jumbo, Spar |
Amstel | AH, Jumbo, Spar, Lidl |
Lander Brau | AH |
Brand | AH, Jumbo, Spar |
Warsteiner | AH, Jumbo, Spar |
Bavaria | AH, Jumbo, Spar, Lidl |
Dommelsch | AH, Jumbo, Spar |
Gulpener Chateau neubourg | AH |
Gulpener Ur-pilsner | AH, Jumbo |
Gulpener | AH, Jumbo, Spar |
Alfa | AH, Jumbo, Spar |
San Miguel | AH |
Jopen | AH |
Mongozo | AH |
De Klok | AH, Jumbo, Spar |
Pitt Bier | Jumbo |
Dors | Jumbo |
Krombacher | AH, Jumbo |
Vedett | Jumbo |
Karpackie | Jumbo |
Smaakt | Jumbo |
Brewdog | AH |
Schulten Bräu | Aldi |
Export | Spar |
Holger | Spar |
Schutters | Spar |
Holtland | Spar |
Hollandia | Spar |
Perlenbacher | Lidl |
Argus | Lidl |
Kordaat | Lidl |
Welke zijn volgens mij pils
Heineken is verwarrend als ik het niet al zeker wist. Het wordt verkocht als Premium Pilsener, maar op de fles staat Malt Lager. Ook Untappd classificeert Heineken als pale lager en niet als pils. Toch reken ik deze als een pils. Uiteindelijk is een pils ook gewoon een lager, alleen wat specifieker.
Lagers zonder pilsaanduiding op fles of blik worden niet meegenomen. Dus geen Corona, Heineken Silver, Peroni, Lech Premium en Tyskie Gronie (Tyskie heeft trouwens ook een pils genaamd… Tyskie Pils!) Gulpener is een beetje een aparte eend in de bijt: ze hebben maar liefst drie pilsen. Brewdog zegt over hun Lost Lager dat het om een German-style Pilsner gaat dus die reken ik ook mee als pilsner hoewel het niet op de voorkant van het blik staat.
Bij Brouwers bier moest ik even zoeken, er staat op de verpakking namelijk niet dat dit een pils is. Vind ik raar, maar goed, het lijkt er toch een te zijn. Dat geld wel voor meer bieren zoals Lander Bräu (is gewoon een van de vele Swinckels merken) waar het op de website staat. Ik ga ze niet allemaal opnoemen: als ze in de tabel staan vinden ik of de brouwer het een pils. Van Perlenbacher heb ik geen ingrediënten kunnen vinden op het internet. Dus ondanks dat ik denk dat het een pils is, kan ik er verder niets mee. Ja, ik zou het kunnen kopen, maar zo fanatiek doe ik dit ook weer niet!
Verder geen pils: Bud, Birra Moretti en nog vele anderen.
Ik heb de top 5 supermarktketens genomen als te doorzoeken lijst, dat zijn er nog best wat geworden. Top 5 is Albert Heijn, Jumbo, Aldi, Spar, Lidl.
Eerlijk en traditioneel pils award
Grolsch, Veltins, de drie Gulpeners, Alfa, Jopen en Smaakt zijn de enige bieren die door mijn test komen van pils zonder shortcuts. Acht van de zesendertig bieren die ik als pils heb bestempeld bij de 5 grootste supermarktketens. Dat stemt toch enigszins droevig.
Dit oordeel heb ik geveld op vrij vindbare informatie op het internet. Ik heb misschien een fout gemaakt in individuele gevallen, dus lees dit persoonlijke blog ook zeker niet als de waarheid. Het zegt ook niets over de smaak, want een bier met bijvoorbeeld hopextract kan ook echt prima smaken.
Merk | Eigenaar |
---|---|
Grolsch | Asahi |
Veltins | Familie Veltins |
Gulpener | Familie Rutten |
Alfa | Familie Meens |
Jopen | Michel Ordeman |
Smaakt | De Smaakspecialist |
Ik heb een zwak voor kleinere brouwerijen die zelf brouwen. Veltins, Gulpener, Alfa en Jopen voldoen hieraan. Ook hou ik van traditie. Jopen is wat te jong, hoewel ze traditie wel belangrijk vinden. En Smaakt is een brouwsel van een winkel, die brouwen vast niet zelf.
De Uitklokken eerlijk en traditioneel pils award gaat naar drie brouwers: Veltins (DE), Gulpener(NL), en Alfa(NL). Proost! Nu nog proeven welke ik het lekkerst vind…
Ondanks dat dit voornamelijk een financieel blog is maak ik af en toe een uitstapje. De prijs heb ik dan ook niet meegenomen in mijn waardering. Dit blijft een blog en mijn persoonlijke mening. Fouten voorbehouden.
Willem van Frankenhuijsen
Ik zie nergens iets over tjechisch bier (bv urquel) ?
uitklokken
Als Pilsner Urquell verkrijgbaar zou zijn bij de grote supermarkten zou hij er in staan.
Fred Terlouw
Veltins is ook verkrijgbaar bij de Plus.
Lekker en betaalbaar pilsje, ook omdat het halve liters zijn. Scheelt weer lopen naar de koelkast. ;)
uitklokken
Niks mis met halve liters!